Kredi Hayat Sigortası, kredi süresi boyunca kullanılan ve kredi tutarı kadar vefat teminatı sunan bir sigorta sözleşmesidir. Sigorta süresi içerisinde hayatını kaybeden sigortalının bankaya olan borcu sigortacı tarafından ödenir. Böylece vefat eden sigortalının borçlu kalma ihtimali ortadan kalkar.
Kredi Hayat Sigortaları genellikle 1 yıl süre ile kredi ödeme süresi sona erinceye kadar otomatik uzamalı olarak yapılmaktadır. Kredi kullandıran finansman kuruluşu genellikle bünyesinde
bulundurduğu sigorta şirketleri üzerinden Kredi Hayat Sigortası yapılmasını şart koşmaktadırlar. Ancak kredi kullanmak isteyen müşteri dilerse finansman kuruluşunun talep ettiği sigorta şirketinden başka herhangi bir sigorta şirketinden hayat sigortası yaptırmayı tercih edebilir.
Hayat Sigortası Teminatları,
a) Vefat teminatı: Sigortalının sözleşmede belirlenen süre içinde teminat kapsamında olmayan hâller dışında bir sebeple ölümü durumunda sigortacının poliçede belirtilen bedeli ödemeyi üstlendiği teminatı ifade eder.
b) Yaşam teminatı: Sigortalının sözleşmede belirlenen süre sonunda hayatta olması durumunda sigortacının, poliçede belirtilen sigorta bedelini ödemeyi üstlendiği teminatı ifade eder.
(c) Poliçeye yazılmış olması kaydıyla, sözleşme ile verilen ek teminatların kapsam ve koşulları özel şartlarda belirtilir
Teminat Dışı Kalan Haller,
Sigortalının, intihar veya intihara teşebbüs sonucunda ölmesi teminat dışındadır. Ancak; Sözleşmede daha kısa bir süre kararlaştırılmamışsa, yenilemeler de dâhil olmak üzere sigorta süresinin başlangıcından itibaren üç yıl dolmadan önce sigortalı, akli melekelerinde bir rahatsızlık sebebiyle intihar veya intihara teşebbüs sonucu ölmüşse ya da Sözleşmede daha kısa bir süre kararlaştırılmamışsa, ölüm ihtimaline karşı yapılmış olan ve yenilemeler de dâhil olmak üzere en az üç yıldan beri devam eden bir sözleşmede, sigortalı, bu süre geçtikten sonra intihar ederse veya intihara teşebbüs sonucunda ölürse, sigortacı sigorta bedelini ödemekle yükümlüdür.
Sigorta ettiren, sigorta bedelini ödeme borcunun doğmasını sağlamak amacıyla sigortalıyı öldürür veya öldürülmesinde herhangi bir şekilde suç ortaklığı ederse, sigortacı, sigorta bedeli ödeme borcundan kurtulur. Lehtar, sigortalıyı öldürmüş veya onun öldürülmesinde herhangi bir şekilde suç ortaklığı etmişse, sigorta bedelini talep hakkını kaybeder; bu bedel, ölen sigortalının mirasçılarına ödenir.
Sigortalının münhasıran uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımı ya da suç işlemek veya suça teşebbüs eylemleri sebebiyle ölümü hâlinde sigorta bedeli ödenmez; sigortacı, kazanılmamış primler karşılığını veya aktüeryal matematik karşılığını ve varsa kâr payını ödemekle yükümlüdür.
Sigorta sözleşmesinin yapılması esnasında sigorta ettirenin veya sigortalının beyanına ya da sigortacının erişimine izin verdiği tıbbi kayıtlarına göre sigortalının sözleşmenin yapılması esnasında veya öncesinde mevcut rahatsızlıkları ve tıbbi değerlendirmeye göre bunlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek rahatsızlıklar sebebiyle ölüm rizikosu, açıkça poliçede belirtilmiş olmak kaydıyla teminat kapsamı dışında bırakılabilir.
Yukarıda hayat sigortası ile hangi durumların teminat kapsamında kaldığı, hangi hallerde ise teminat kapsamı dışında kaldığı belirtilmiştir.
Zamanaşımı,
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün istemler, alacağın muaccel olduğu tarihten başlayarak iki yıl ve sigorta bedeline ilişkin istemler her hâlde rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren altı yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Yetkili mahkeme ve tahkim,
Sigorta ettirenin, sigortalının veya lehtarın leh ve aleyhine açılacak davalarda onların yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir.
Sigorta Tahkim Komisyonuna üye olan sigortacı ile uyuşmazlığa düşen kişi, uyuşmazlık konusu sigorta sözleşmesinde özel bir hüküm olmasa bile, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurarak tahkim usulünden faydalanabilir.
Yenilenme döneminde ilgili finans kurumu mutlak suretle kredi kullanan gerçek kişiyi arayıp, veya herhangi bir yazılı bildirimle hayat sigortasının yenileyip yenilenmeyeceğini hatırlatması gerekmektedir. Aksi takdirde, hayat sigortası yenilenmediği dönemde ölün gerçekleşir ise, finansman kuruluşu bildirim yapmadığından hayat sigortasına bağlı krediyi kapatmak zorunda kalabilecektir.
01.06.2022 Tarihinde, Hayat Sigortası Genel Şartnamesi yürürlüğe girmiş ve bu tarih itibariyle 11.05.2002 tarihinde yayımlanan Hayat Sigortaları Genel Şartları yürürlükten kaldırılmıştır.
11.05.2022 tarihli Hayat Sigortaları Genel Şartları 01.06.2022 tarihli Hayat Sigortaları Genel Şartlarından kredi kullananlar için daha lehe düzenlemeler içermekte idi.
Hayat Sigortası ile birlikte her yenileme dönemimde finans kuruluşu-genellikle banka-sigorta primlerini otomatik olarak müşterinin hesabından çekmekte ve kredi korumalı hayat sigortasını yenilemektedir.
Burada dikkat edilecek husus, bankaların her yenileme döneminde müşterilerini hayat sigortasına devam edip etmeyecekleri konusunda bilgilendirmeleri zorunludur.
Banka tarafından yenilenme döneminde müşteriye bilgilendirme yapılmaması nedeniyle bu süre içerisinde poliçe kapsamı dışında dahi ölüm gerçekleşir ise bankanın kredi borcunu kapatması gerektiğine dair Diyarbakır 1. Tüketici Mahkemesinin 2016/1179 Esas ve 2021/317 Karar sayılı kararında zikredilmiş ve söz konusu karar Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesinin 2024/669 Esas ve 2024/912 Karar Sayılı kararı ile kesinleşmiştir.
Diyarbakır 1. Tüketici Mahkemesinin 2016/1179 Esas ve 2021/317 Kararı:
“Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacıların murisi ile davalı banka arasında 18.04.2014 tarihinde 70.000,00TL limitli tüketici kredisi sözleşmesi imzalandığı, murisin lehtar olduğu hayat sigorta poliçesi düzenlendiği, davacıların murisi S.G., kullanmış olduğu kredinin geri ödemesi tamamlanmadan 02.05.2015 tarihinde vefat ettiği, uyuşmazlığın sigorta poliçesinin yenilenmemesinde davalı bankanın kusurunun bulunup bulunmadığı, davacıların uğradığı zarar hususlarında olduğu anlaşılmıştır.
Konut kredi sözleşmesine dayalı olarak, davacıların murisi ile davalı sigorta şirketi arasında 21265904 poliçe nolu, 18/04/2014 başlangıç – 18/04/2015 bitiş tarihli, birinci yıl primi 532,00TL, ikinci yıl primi 850,00TL olan Yıllık Yenilemeli Kredi Koruma Hayat Sigortası akdedildiği, davalı bankanın poliçenin dain mürtehini olduğu, davacıların murisinin 20/04/2015 tarihinde 850,00TL’yi yatırdığı ancak banka tarafından A.Ş.’ne Dask sigorta poliçesi için 399,49TL’nin iki kez aktarıldığı, Hayat Sigortaları Genel Şartlarının Sigorta Priminin Ödenmesi ve Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması başlıklı C.1. maddesi 6. fıkrası gereğince; “Bir yıl ve daha kısa süreli hayat sigortalarında ise, sigorta ettiren kimse primini veya taksitlere bağlamış olduğu takdirde herhangi bir taksitini vadesinde ödememesi halinde temerrüte düşer ve temerrüt gününü takip eden 15 gün içerisinde dahi sigorta ettiren prim borcunu ödemediği takdirde bu müddetin bitiminden itibaren 15 gün süre ile sigorta teminatı durur. Bu sürenin sonuna kadar prim ödenmediği takdirde sigorta sözleşmesi herhangi bir ihtara gerek kalmadan feshedilmiş olur.” düzenlemesi dikkate alındığında müteveffanın süresi içerisinde hayat sigortasının yenilendiğini ancak davalı bankanın kusurlu olarak muris tarafından yatan primi davalı sigorta şirketine yatırmadığı, poliçenin yenilenmemesine sebebiyet verdiği anlaşılmıştır.
Murisin ölümünden sonra davacı mirasçıların poliçe kapsamında sigorta tazminatının ödenmesine ilişkin taleplerinin davalı sigorta şirketi tarafından reddedildiği, davacılar tarafından, dava tarihinden önce muris tarafından kullanılan kredi borcuna ilişkin 12 taksitin ödendiği, mahkememizce talimat ile alınan bilirkişi heyet raporu, sigorta ve bankacı bilirkişi raporlarından sabit olduğu üzere, müteveffanın vefat tarihi 02.05.2015 tarihine kadar taksitleri geç de olsa gecikme faizleri ile birlikte düzenli ödediği, en son ödenen 20.04.2015 tarihli 12. taksit itibariyle hesapta kalan ana para borcu olan 66.456,11TL’nin vefat tarihine kadar işlemiş akdi faizi ile birlikte sigorta kapsamında kapanması gerektiği, davacıların yükümlülüklerinin olmadığı ancak davacılar murisinin hesabına, vefat tarihinden 20.03.2018 tarihine kadar toplam 33.488,52TL ödemede bulunmuş olup, davacıların ıslah doğrultusunda istirdat talebinin haklı olduğu, nihayetinde dava konusu sigorta poliçesinin yenilendiğinin kabul edilmesi, bu nedenle Hayat Sigortası Poliçe Genel Şartlarının C-1/6. maddesi kapsamında değerlendirmesi gerektiği, davalı bankanın murisin ölüm tarihi itibari ile bakiye kredi borcunu, dain mürtehin olarak, hayat sigortası poliçesi kapsamında, Sigorta AŞ’den talep edebileceği gözetildiğinde, mirasçı davacılar, murisin ölümü nedeni ile bakiye kredi borcundan sorumlu tutulamayacaklarından davacıların menfi tespit talebinin kabulü ile davacıların muris S. G. tarafından davalı bankadan kullandırılan 18/04/2014 tarihli konut kredisi sözleşmesi gereğince davalılara 66.456,08TL kredi borcu yönünden borçlu olmadıklarının tespiti ile, murisin ölümünden sonra kredi sözleşmesi kapsamında davalı bankaya yaptıkları ödemeleri talep edebileceklerinden davacıların istirdat talebinin kabulü ile 33.488,50TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davalı bankadan tahsili ile davacılara ödenmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.”
